Stav AJN - Da li udruženja mogu biti ponuđači u postupku javne nabavke?
 
Prema članu 2. stav (1) tačka a) Zakona o javnim nabavkama („Službeni glasnik BiH“ br. 39/14) -u daljem tekstu: Zakon, ugovor o javnoj nabavci je ugovor sa finansijskim interesom koji se zaključuje u pisanom obliku između jednog ili više dobavljača i jednog ili više ugovornih organa i ima za cilj nabavku roba, usluga ili izvođenja radova u okviru značenja Zakona.
 
Član 2. stav (1) tačka (3) podtačka c) Zakona definira privredni subjekt kako slijedi:
 
„privredni subjekt je pravno ili fizičko lice ili grupa takvih lica koja na tržištu nudi robe, usluge i/ili radove, a registrovana je za obavljanje predmetne djelatnosti, te može biti učesnik u postupku javne nabavke kao:
 
1) ponuđač koji je dostavio ponudu;
2) kandidat koji je dostavio zahtjev za učestvovanje u ograničenom, pregovaračkom postupku ili takmičarskom dijalogu,
3) grupa kandidata/ponuđača (dva ili više kandidata/ponuđača) koji su dostavili zajednički zahtjev za učestvovanje ili zajedničku ponudu,
4) dobavljač kojemu je nakon postupka javne nabavke dodijeljen ugovor o javnoj nabavci.“
 
U cilju odgovora na pitanje da li udruženja mogu učestvovati u postupcima javne nabavke kao ponuđači, Agencija za javne nabavke (AJN) se obratila dopisom svim nadležnim institucijama. Na upite Agencije, odgovorili su Ministarstvo pravde BiH i Ministarstvo uprave i lokalne samouprave RS. Krucijalni dio odgovora ministarstava citiramo;
 
Ministarstvo pravde BiH, broj 09-02-4-4873/17 od 01.06.2017;“ Imajući u vidu zakonsku odredbu po kojoj svrha udruživanja nije sticanje dobiti, kao i da udruženje, odnosno fondacija mogu obavljati nesrodne privredne djelatnosti (privredne djelatnosti koje nisu neposredno povezane sa ostvarivanjem osnovnih statutarnih ciljeva udruženja i fondacija) samo preko posebno osnovanog pravnog lica, to smatramo da se udruženja i fondacije ne mogu na tržištu pojaviti u ulozi ponuđača robe, usluga ili radova, te u tom smislu zaključivati ugovore sa finansijskim interesom“.
 
Ministarstvo uprave ili lokalne samouprave RS, broj 10.3-04-19/17 od 12.07.2017; „ Imajući u vidu navedeno, kao i činjenicu da udruženja ili fondacije (prema članu 4. stav 5.Zakona) mogu obavljati nesrodne privredne djelatnosti samo preko posebno osnovanog pravnog lica, Ministarstvo je mišljenja da udruženja i fondacije ne mogu učestovati u postupcima javnih nabavki kao ponuđači, a samim tim, ni zaključivati ugovore sa finansijskim interesom koji imaju za cilj nabavljanje roba, usluga ili izvođenje radova“.
 
Što se tiče registracije za obavljanje predmetne djelatnosti privrednog subjekta, registracija je postupak kod nadležnog organa kojim se dobiva odobrenje za obavljanje određene/ih djelatnosti na određenom teritoriju na način i pod uvjetima propisanim zakonom. Privrednu djelatnost mogu obavljati pravna i fizička lica.
 
U Bosni i Hercegovini, Zakonom o registraciji poslovnih subjekata u FBiH („Sl.novine FBIH“ broj: 27/05, 68/05, 43/09 i 63/14), Zakonom o registraciji poslovnih subjekata RS („Sl.glasnik RS“ broj: 67/13, 15/16) te Zakonom o registraciji poslovnih subjekata u Brčko Distriktu („Sl.glasnik BD BIH“ broj: 15/05), registracijom se smatra upis subjekata u sudski registar, koje vode nadležni sudovi, a kojima se privredni subjekti registruju da mogu obavljati određenu profesionalnu djelatnost.
 
Fizička lica, u skladu sa Zakonom o obrtu i srodnim djelatnostima FBiH ("Sl.novine FBiH" broj: 35/09, 42/11), Zakonom o ugostiteljskoj djelatnosti ("Sl.novine FBiH" broj: 32/09), Zakonom o unutrašnjoj trgovini ("Sl.novine FBiH" broj: 40/10), Zakonom o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti RS ("Sl.glasnik RS" br.: 117/11, 121/12, 67/13, 44/16) i drugim zakonima kojima se fizičkim licima omogućuje da obavljaju samostalnu djelatnost, registruju se kod nadležnog organa opštine.
 
U odnosu na sve gore navedeno, udruženja po svom karakteru ne mogu na tržištu nuditi robe, usluge i radove niti zaključivati ugovore sa finansijskim interesom, dakle ne mogu učestvovati u postupcima javne nabavke kao ponuđači.